I. THÁNG NHÂN ĐẠO NĂM 2023: “TỪ TRÁI TIM MỖI CHÚNG TA – CHUNG SỨC XÂY DỰNG CỘNG ĐỒNG NHÂN ÁI”
1. Tháng 5 – Tháng Nhân đạo
Thực hiện chủ trương của Ban Bí thư Trung ương Đảng, năm 2018 là năm đầu tiên Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức thí điểm Tháng Nhân đạo ở một số tỉnh, thành phố, sau đó tổng kết, rút kinh nghiệm, nhân rộng dần trên toàn quốc. Sau 03 năm triển khai thí điểm (2018 - 2020), từ năm 2021, Ban Bí thư cho phép Tháng Nhân đạo chính thức được triển khai trên toàn quốc[1].
Tháng 5 là dịp toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta long trọng kỷ niệm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập và là Chủ tịch danh dự đầu tiên của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Tháng 5 - “Tháng Nhân đạo” không chỉ là dịp để mỗi chúng ta bày tỏ lòng kính yêu đối với Bác Hồ mà quan trọng hơn là thông qua các hoạt động trong Tháng Nhân đạo để đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp nhân đạo trong các cơ quan, tổ chức và các tầng lớp nhân dân.
Tháng 5 hàng năm cũng là dịp những người làm công tác nhân đạo trên toàn thế giới long trọng kỷ niệm Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế - Ngày 08/5 - Ngày sinh của Henry Dunant - Người sáng lập Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, với tinh thần: tất cả vì người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội, "Vì mọi người, ở mọi nơi". Việc tổ chức Tháng Nhân đạo trong tháng 5 góp phần khẳng định với bạn bè quốc tế sự tích cực, chủ động của Việt Nam trong thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ, xóa đói, giảm nghèo, trợ giúp những người nghèo vươn lên trong cuộc sống.
2. Tháng Nhân đạo – Tháng cao điểm toàn dân làm nhân đạo
Tháng Nhân đạo là tháng cao điểm toàn dân làm nhân đạo. Việc tổ chức Tháng Nhân đạo hàng năm góp phần: i) Nâng cao nhận thức, khơi dậy lòng nhân ái trong các tầng lớp nhân dân và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các lực lượng xã hội trong công tác nhân đạo, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với công tác nhân đạo; ii) Tạo phong trào thi đua làm việc thiện sâu rộng trong các cơ quan, tổ chức và các tầng lớp nhân dân, thúc đẩy công cuộc xóa đói, giảm nghèo, xây dựng cộng đồng đoàn kết, giàu lòng nhân ái; iii) Đẩy mạnh công tác vận động nguồn lực tại địa phương trợ giúp các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn.
Được sự quan tâm của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự hưởng ứng tích cực và đồng lòng tham gia của các tầng lớp nhân dân, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã tổ chức thực hiện Tháng Nhân đạo đạt nhiều kết quả nổi bật với tổng giá trị vận động trong Tháng Nhân đạo qua 05 năm đạt hơn 2.052 tỷ đồng, vượt 144% so với bình quân giá trị hoạt động các tháng trong năm, trợ giúp 4.304.642 lượt người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn.
Tháng Nhân đạo được các cấp Hội, đông đảo cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh thiếu niên chữ thập đỏ hưởng ứng và tham gia tích cực; thể hiện rõ vai trò nòng cốt của Hội; lan tỏa và thu hút sự tham gia của nhiều tổ chức, đoàn thể và nhân dân tạo ra phong trào tương thân, tương ái rộng lớn chăm lo cho người nghèo nhất, khó khăn nhất.
Tháng Nhân đạo tạo điểm nhấn và kết quả nổi bật, làm nâng tầm, tăng thêm ý nghĩa của các hoạt động nhân đạo thường xuyên; minh chứng tính đúng đắn, phù hợp, sáng suốt của Đảng đối với công tác nhân đạo, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền và trách nhiệm tham gia của các tổ chức, cá nhân và đông đảo nhân dân; thể hiện tinh thần quyết tâm của đội ngũ cán bộ, hội viên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ.
3. Tháng Nhân đạo năm 2023: “Từ trái tim mỗi chúng ta – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái”
Thực hiện ý kiến của Ban Bí thư Trung ương Đảng về chủ trương triển khai chính thức “Tháng Nhân đạo” hằng năm tại Công văn số 12665/CV/VPTW ngày 30/7/2020; hướng tới kỷ niệm 133 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2023), ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (08/5), 160 năm thành lập Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (1863-2023), phát động Phong trào thi đua “Người tốt, việc thiện – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái”, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tiếp tục triển khai Tháng Nhân đạo năm 2023 với chủ đề “Từ trái tim mỗi chúng ta -Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái”.
Lấy ý tưởng từ chủ đề của Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (08/5/2023)[2] và Phong trào “Người tốt, việc thiện – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái” do Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khởi xướng sẽ được phát động chính thức tại Tháng Nhân đạo năm 2023, chủ đề của Tháng Nhân đạo năm nay là “Từ trái tim mỗi chúng ta - Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái” nhằm khơi dậytình yêu thương của mỗi người,kêu gọi mọi người tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, nhân đạo như một “mệnh lệnh từ trái tim”, sẵn sàng trợ giúp các hoàn cảnh hoàn cảnh khó khăn, nhân lên những hành động tử tế, góp phần xây dựng một cộng đồng đoàn kết, giàu lòng nhân ái.
Tháng Nhân đạo năm 2023 bắt đầu từ ngày 01/5 đến ngày 31/5, cao điểm từ ngày 08/5 (Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế) đến ngày 19/5 (Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập và là Chủ tịch danh dự đầu tiên của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam).
Mục đích các hoạt động Tháng Nhân đạo năm 2023,nhằm: i)Tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân về các giá trị nhân đạo, từng bước thay đổi nhận thức về công tác nhân đạo, thúc đẩy lối ứng xử nhân ái trong các tầng lớp nhân dân; ii) Vận động cơ chế chính sách cho hoạt động chữ thập đỏ và công tác xây dựng, phát triển tổ chức Hội; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với công tác nhân đạo; iii) Đồng loạt triển khai hoạt động vận động nguồn lực, xây dựng quỹ nhằm hỗ trợ các đối tượng dễ bị tổn thương trong cộng đồng, góp phần xây dựng cộng đồng nhân ái.
Trong Tháng Nhân đạonăm 2023, toàn Hội tổ chức các hoạt động phấn đấu đạt các chỉ tiêu:
-100% các tỉnh, thành Hội tham mưu tỉnh, thành Ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố ban hành văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện Kết luận 44-KL/TW ngày 14/11/2022 của Ban Bí thư về Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam trong tình hình mới, triển khai Phong trào “Người tốt, việc thiện – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái” và Tháng Nhân đạo năm 2023; Chỉ đạo và giao chỉ tiêu cho các cơ quan, đơn vị trong tỉnh thực hiện hỗ trợ ít nhất 01 địa chỉ nhân đạo hoặc triển khai 01 công trình, phần việc nhân đạo trong Tháng Nhân đạo, đặt hàng, giao các nhiệm vụ nhân đạo cho Hội Chữ thập đỏ chủ trì thực hiện;
-100% các tỉnh, thành Hội tổ chức chuỗi hoạt động thiết thực, hướng về cộng đồng (tuyên truyền giá trị nhân đạo, trợ giúp nhân đạo…) trong tuần lễ cao điểm của Tháng Nhân đạo.Trong đó, mỗi tỉnh, thành Hội tổ chức được ít nhất 01 công trình, phần việc nhân đạo, chương trình gắn địa chỉ nhân đạo có sự tham gia ủng hộ trực tiếp của Lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, các sở, ban, ngành địa phương.
-Phấn đấu trong Tháng Nhân đạo 2023, toàn Hội vận động nguồn lực đạt 400 tỷ đồng để trợ giúp 100.000 địa chỉ nhân đạo (cá nhân và tập thể).Trong đócác cấp Hội phấn đấu vận động, kết nối xây mới, sửa chữa được 63 điểm “Bếp sạch – Cơm ngon” tại các trường mầm non, tiểu học có điều kiện đặc biệt khó khăn, trị giá tối thiểu 150 triệu đồng/điểm (01 điểm/tỉnh, thành Hội); xây dựng, sửa chữa 115 nhà Chữ thập đỏ cho ngư dân nghèo, khó khăn; hỗ trợ sinh kế cho 200 hộ ngư dân nghèo, khó khăn (trong đó mỗi tỉnh trong số 23 tỉnh thuộc Chương trình “An toàn cho ngư dân nghèo, khó khăn” hỗ trợ xây dựng, sửa chữa 5 căn nhà, mỗi tỉnh trong số 40 tỉnh còn lại hỗ trợ sinh kế cho 5 hộ ngư dân nghèo, khó khăn thuộc địa bàn của Chương trình “An toàn cho ngư dân nghèo, khó khăn”).
-Phấn đấu mỗi tỉnh, thành Hội vận động xây dựng Quỹ đạt tối thiểu 100 triệu đồng, khuyến khích các địa phương tham mưu cấp ủy, chính quyền thành lập Quỹ hoạt động Chữ thập đỏ.
- Mỗi tỉnh thành Hội có ít nhất 01 phóng sự tổng hợp về hoạt động Tháng Nhân đạo phát trên Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh/thành phố, 04 tin bài đăng tải trên mỗi kênh: Fanpage, website tỉnh/thành Hội, báo trung ương hoặc địa phương; 100% Hội Chữ thập đỏ cấp huyện, xã có bài tuyên truyền về Tháng Nhân đạo trên hệ thống truyền thanh; 100% tỉnh, thành Hội căng treo khẩu hiệu truyền thông Tháng Nhân đạo tại trụ sở.
*Lưu ý:Ở phần này, các tỉnh, thành Hội có thể liên hệ với việc triển khai Tháng Nhân đạo năm 2023 ở địa phương để bổ sung thành 01 phần trong đề cương tuyên truyền (kết quả Tháng Nhân đạo năm 2022; hoạt động, chỉ tiêu Tháng Nhân đạo năm 2023 của địa phương).
II. NGÀY CHỮ THẬP ĐỎ VÀ TRĂNG LƯỠI LIỀM ĐỎ QUỐC TẾ (08/5/2023), KỶ NIỆM 160 NĂM RA ĐỜI PHONG TRÀO CHỮ THẬP ĐỎ VÀ TRĂNG LƯỠI ĐỎ QUỐC TẾ
1. Lịch sử ra đời Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế
Ngày 24/6/1859 ở Solferino - một thành phố miền bắc nước Ý, cuộc giao chiến khốc liệt giữa lực lượng quân đội liên minh Pháp - Ý chống lại quân chiếm đóng Áo đã để lại trên chiến trường 40.000 người thương vong. Quân y của các bên tham chiến không đủ lực lượng để giải quyết tình trạng quá nhiều người bị thương. Vô tình chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng trên,một thương gia Thụy Sĩ tên là Henry Dunant đã kêu gọi dân chúng địa phương giúp đỡ người bị thương bất kể họ là người của bên nào.
Khi trở về Thụy Sĩ, Henry Dunant đã viết lại những điều này trong cuốn sách “Ký ức về Solferino”. Cuốn sách được hoàn thành năm 1862. Trong cuốn sách, ông đưa ra 2 ý tưởng: Thành lập tại mỗi quốc gia một Hội Cứu trợ bao gồm những người tình nguyện, những người danh tiếng, những chính khách có tên tuổi để chăm sóc những người bị thương khi có chiến tranh; Vận động một thỏa thuận quốc tế bảo vệ những binh lính bị thương trên chiến trường và những người chăm sóc họ.
Năm 1863, ý tưởng của Henry Dunant đã trở thành hiện thực với sự ra đời của Uỷ ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC)[3]và việc thành lập các Hội quốc gia đầu tiên. Cũng năm đó, dấu hiệu phân biệt - chữ thập đỏ trên nền trắng - để nhận biết và bảo vệ những người giúp đỡ binh sĩ bị thương trên chiến trường đã được thông qua. Năm 1864, Công ước đầu tiên (“Công ước Geneva”) được các quốc gia thành viên thông qua. Năm 1919, Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế thành lập. Ðến nay đã có 192 Hội Chữ thập đỏ/Trăng lưỡi liềm đỏ quốc gia trên thế giới là thành viên của Phong trào, thực thi các hoạt động nhân đạo khắp các châu lục, thực sự trở thành xu thế phát triển tiến bộ trên toàn cầu. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế được thành lập là mốc quan trọng cho sự ra đời của Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, phong trào nhân đạo lớn nhất trên toàn cầu. Năm 2023, nhân loại toàn thế giới phấn khởi, tự hào kỷ niệm 160 năm ra đời Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế - Phong trào nhân đạo lớn nhất toàn cầu có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời.
Ðể ghi nhớ công lao của người sáng lập Phong trào, ngày sinh của Henry Dunant (8/5) đã được lấy làm Ngày Chữ thập đỏ quốc tế[4]. Năm 1948, Lễ kỷ niệm Ngày Chữ thập đỏ quốc tế đầu tiên được chính thức tổ chức. Năm 1984, Ngày Chữ thập đỏ quốc tế được đổi tên thành Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Ðây là dịp để những người làm công tác nhân đạo trên thế giới tự hào ôn lại truyền thống lịch sử lâu đời của Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ, tiếp tục khẳng định và phát huy vai trò, tổ chức các hoạt động nhân đạo trợ giúp những người dễ bị tổn thương nhất trong cộng đồng thông qua mạng lưới cán bộ, tình nguyện viên đông đảo khắp toàn cầu.
2. Chủ đề của Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế năm 2023 là “Từ trái tim mỗi chúng ta”
Thông điệp của Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế năm nay hướng tới tôn vinh tinh thần nhân đạo của tình nguyện viên Chữ thập đỏ và ghi nhận những giá trị mà họ mang đến cho cộng đồng, tạo nên sự thay đổi tích cực trong cộng đồng. Những hành động nhân đạo xuất phát từ trái tim chan chứa tình yêu thương, sự sẻ chia và đồng cảm đã tạo nên sự khác biệt to lớn cho những người cần được giúp đỡ. Với các hoạt động thiết thực, tập trung hỗ trợ những người dễ bị tổn thương trong cộng đồngtrong hệ thống của Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế theo nguyên tắc “Nhân đạo, Vô tư, Trung lập, Độc lập, Tự nguyện, Thống nhất, Toàn cầu”, các hành động nhân áiđã thực sự phát triển trên phạm vi toàn cầu.
III. MỘT SỐ THÔNG ĐIỆP - KHẨU HIỆU TRUYỀN THÔNG
- Tháng Nhân đạo 2023: “Từ trái tim mỗi chúng ta - Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái”
- Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (08/5/2023): “Từ trái tim mỗi chúng ta”
- Kỷ niệm 160 năm ra đời Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (1863-2023)
- Người tốt, việc thiện – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái
- Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo
- Vì một cộng đồng đoàn kết, nhân ái, sẻ chia
- Gắn kết cộng đồng, lan tỏa hành động nhân ái
- “Mỗi người tốt, mỗi việc tốt là một bông hoa đẹp, cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp” (Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch danh dự đầu tiên của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (1946-1969)
- “Nếu Phong trào “Người tốt, việc thiện – Chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái” là sự đóng góp về mặt đạo đức, tinh thần thì Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo” là sự đóng góp thiết thực về mặt vật chất dành cho những người có hoàn cảnh khó khăn” (Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch danh dự Hội Chữ thập đỏ Việt Nam khóa X tại Buổi gặp mặt đại biểu dự Đại hội XI Hội Chữ thập đỏ Việt Nam)
- TRUNG ƯƠNG HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM -
[1]Công văn số 12665-CV/VPTW ngày 30/7/2020 của Văn phòng Trung ương Đảng
[2]Chủ đề của Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (08/5/2023): “Từ trái tim mỗi chúng ta” (Fromtheheart)
[3] Tiền thân là Ủy ban Quốc tế Cứu trợ những người người bị thương, gồm 5 thành viên: Henry Dunant, Luật sư Gustave Moynier, Tướng Guillaume Henri Dufour, Tiến sĩ Louis Appia, Tiến sĩ Theodore Maunoir - đều là công dân Thụy Sĩ.
[4] Cần phân biệt giữa hai sự kiện sau đây:
*Phong trào Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế ra đời từ năm 1863 (đánh dấu bằng sự ra đời của Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế). Năm 2023, chúng ta kỷ niệm 160 năm ra đời Phong trào (1863-2023).
*Ngày 08/5 - Ngày sinh của Henry Dunant - được lấy là Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Năm 1948, Lễ kỷ niệm Ngày Chữ thập đỏ quốc tế đầu tiên được chính thức tổ chức. Năm 1984, Ngày Chữ thập đỏ quốc tế chính thức được đổi tên thành Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế.
Trong các tài liệu của Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế, Hiệp Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế từ trước đến nay chỉ đề cập đến ngày 08/5 là Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Chưa có tài liệu nào đề cập việc lấy mốc năm 1863 là năm ra đời của ngày 08/5. Do đó, trong các văn bản liên quan đến kỷ niệm Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tếđề nghị dùng thống nhất: “Kỷ niệm Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế”, tuyệt đối không dùng là “Kỷ niệm 160 năm Ngày Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (08/5/1863-08/5/2022)”.